Η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα συνεχίζει να κινείται σε ανοδική πορεία και το 2025, όμως η ένταση αυτής της ανόδου φαίνεται να περιορίζεται. Η διαπίστωση αυτή δεν βασίζεται απλώς σε γενικές εντυπώσεις, αλλά σε συγκριτικά στοιχεία από την ίδια την αγορά. Όπως αναφέρει ο Παύλος Αβδελάς, η αύξηση των τιμών στο πρώτο τρίμηνο του έτους ανέρχεται περίπου στο 3,7%, τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό την προηγούμενη χρονιά έφτανε το 7,8%. Σύμφωνα με τον ίδιο :
Αυτή η επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης δεν αποτελεί απαραίτητα σημάδι κάμψης ή κρίσης, αλλά φανερώνει μια πιο ώριμη φάση στην εξέλιξη της αγοράς. Η άνοδος των τιμών που ξεκίνησε με ένταση από το 2018 και μετά, δεν θα μπορούσε να συνεχίζεται επ’ αόριστον με την ίδια δυναμική. Σε κάποιο σημείο, η ταχύτητα αυτή θα έπρεπε φυσιολογικά να επιβραδυνθεί, ‘να κατοχυρωθούν’ κάποια κέρδη –όπως λένε και στην χρηματιστηριακή αγορά- δηλαδή να ρευστοποιήσουν κάποιοι και να συνεχίσει την πορεία της η αγορά.
Το ερώτημα, ωστόσο, είναι αν αυτή η εξέλιξη σηματοδοτεί την αρχή μιας σταθεροποίησης ή αν πρόκειται απλώς για μια προσωρινή ανάπαυλα. Η τάση της ζήτησης δεν έχει μειωθεί , αλλά έχει επικεντρωθεί σε ακίνητα που ψάχνουν οι περισσότεροι , δηλαδή από 50 μ2-110 μ2, πάνω από τον 1ο όροφο, δεκαετίας 60-70, και ιδανικά σε τιμές στα μη ανακαινισμένα έως 1.500 €/μ2 και στα ανακαινισμένα μέχρι 2.000 €/μ2 . Αυτή η αναζήτηση έχει αρχίσει να φαντάζει ουτοπία, ψευδαίσθηση , εικονική πραγματικότητα. Η αλήθεια είναι ότι το 2017 τα ακίνητα αυτά πουλιόντουσταν στο 40%-50% της σημερινής αξίας τους και ψάχναμε αγοραστές με το ‘κυάλι’. Τώρα δίνουμε τα διπλάσια και δεν βρίσκουμε ακίνητα. Και βέβαια ο βασικός μισθός τότε ήταν 586 € και τώρα 830 €. Αρα 50% πάνω ο μισθός και 100% τα ακίνητα. Το ίδιο και στα ενοίκια, έχουν φθάσει στις περισσότερες περιοχές από 8-10 €/μ2 ,ξεπερνώντας το 30% του μέσου εισοδήματος στο 52% των νοικοκυριών. Ετσι μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα ! Γρίφος που αναζητά δυνατούς λύτες. Από την άλλη η κυβέρνηση δίνει κίνητρα με το ‘ΣΠΙΤΙ-1’ ,’ΣΠΙΤΙ-2’… ‘ΣΠΙΤΙ-3’ κοκ και αυτό που κερδίζεις με την επιδότηση του επιτοκίου το χάνεις με την αύξηση που ζητάνε οι ιδιοκτήτες , οπότε ακυρώνεται το κίνητρο !
Σε όλη αυτή την διελκυστίνδα , το καλό είναι ότι δεν είναι υπερδανεισμένοι οι πολίτες , δεδομένου ότι οι αγορές γίνονται κατά 90% με μετρητά, ενώ το αντίθετο γινόταν μέχρι το 2008. Εν κατακλείδι η αγορά μπορεί να μην έχει την ίδια ορμή –γιατί τελείωσαν οι ευκαιρίες- αλλά δεν πέφτει ο αριθμός των αγοραπωλησιών , που εάν συνέβαινε θα ήταν ένας σοβαρός δείκτης αντιστροφής της τάσης. Αρα έχουμε ακόμα τιμές και αγοραπωλησίες με το ίδιο πρόσημο και φορά , άρα δεν υπάρχει κίνδυνος ‘φούσκας’ , που εν πολλοίς τροφοδοτείται και από τους ξένους , που είναι το 30% της αγοράς. Εάν αρχίσουν να ‘αραιώνουν’ θα έχουμε πρώτο σημάδι διόρθωσης, αλλά δεν το βλέπω γιατί είναι ακόμα φθηνή η Ελλάδα για αυτά που τους προσφέρει.
