Η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, με τις τιμές να έχουν φτάσει στα επίπεδα του 2008, παρά το γεγονός ότι η αγοραστική δύναμη των πολιτών έχει μειωθεί σημαντικά. Το βασικό ερώτημα που απασχολεί πολλούς είναι πόσο ακόμα θα διατηρηθούν οι τιμές σε αυτά τα ύψη και ποιοι είναι οι παράγοντες που διαμορφώνουν την παρούσα κατάσταση.
Η αγορά ακινήτων και η σύγκριση με το 2008: Ομοιότητες και διαφορές
Ενώ οι σημερινές τιμές των ακινήτων είναι αντίστοιχες με εκείνες του 2008, η μεγάλη διαφορά έγκειται στους μισθούς και στη χρηματοδότηση της αγοράς. Το 2008, οι τράπεζες χορηγούσαν περίπου 12 δισεκατομμύρια ευρώ σε στεγαστικά δάνεια ετησίως, κάτι που ενίσχυε τεχνητά τη ζήτηση και οδηγούσε σε μια «φούσκα». Σήμερα, οι τράπεζες δανείζουν μόλις 1,5-1,6 δισεκατομμύρια ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι η αγορά ακινήτων κινείται κυρίως με ίδια κεφάλαια και όχι με δανεικά. Αυτή η διαφοροποίηση καθιστά την τρέχουσα κατάσταση πιο βιώσιμη από ό,τι το 2008, αν και δεν σημαίνει ότι η αγορά είναι προσιτή για τον μέσο Έλληνα.
Η αγορά ακινήτων και η αγοραστική δύναμη
Σήμερα, ένας εργαζόμενος με βασικό μισθό χρειάζεται περίπου 35 χρόνια δουλειάς χωρίς να ξοδεύει τίποτα για να αποκτήσει ένα σπίτι, ενώ με τον μέσο μισθό απαιτούνται 19 χρόνια. Συγκριτικά, στην Κύπρο το αντίστοιχο χρονικό διάστημα είναι μόλις 11 χρόνια. Αυτή η τεράστια διαφορά καταδεικνύει το βασικό πρόβλημα της ελληνικής αγοράς ακινήτων: οι χαμηλοί μισθοί σε συνδυασμό με τις υψηλές τιμές καθιστούν την απόκτηση κατοικίας δύσκολη έως αδύνατη για πολλούς πολίτες.
Ποιοι αγοράζουν και πού;
Η μεγαλύτερη κινητικότητα στην αγορά ακινήτων παρατηρείται στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη, που συγκεντρώνουν περίπου το 55% των συναλλαγών. Παράλληλα, υψηλή ζήτηση υπάρχει και σε δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Πάρος και η Κρήτη, κυρίως για εξοχικές κατοικίες και τουριστικές επενδύσεις. Ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τις τιμές στην αγορά ακινήτων είναι η αυξημένη παρουσία ξένων αγοραστών, οι οποίοι πλέον αποτελούν περίπου το 20% της αγοράς ακινήτων στην Ελλάδα. Αυτή η δυναμική συμβάλλει στη διατήρηση των υψηλών τιμών, καθώς οι ξένοι επενδυτές έχουν μεγαλύτερη οικονομική δυνατότητα σε σύγκριση με τον μέσο Έλληνα αγοραστή.
Η αγορά ακινήτων: Το σπίτι ως πολυτέλεια
Αν και παλαιότερα η κατοικία θεωρούνταν βασικό αγαθό, σήμερα μοιάζει περισσότερο με πολυτέλεια. Στη δεκαετία του 1960, ένα σπίτι 100 τ.μ. μπορούσε να αγοραστεί με το ισοδύναμο 8-12 ετών εργασίας. Σήμερα, το ποσό αυτό έχει υπερδιπλασιαστεί, καθιστώντας την αγορά ακινήτων ένα άπιαστο όνειρο για πολλούς νέους.
Η αγορά ακινήτων και τα κρατικά μέτρα
Προγράμματα όπως το “Σπίτι μου 2” έχουν στόχο να ενισχύσουν την πρόσβαση στην κατοικία, όμως παράλληλα δημιουργούν μια επιπλέον πίεση στις τιμές. Οι ιδιοκτήτες, βλέποντας τη ζήτηση να αυξάνεται, τείνουν να ανεβάζουν τις τιμές, κάτι που μπορεί τελικά να αναιρέσει τα οφέλη των προγραμμάτων αυτών.
Συμπέρασμα: Το μέλλον της αγοράς ακινήτων στην Ελλάδα
Η ελληνική αγορά ακινήτων βρίσκεται σε μια σύνθετη κατάσταση, με υψηλές τιμές, χαμηλούς μισθούς και περιορισμένη χρηματοδότηση από τις τράπεζες. Οι ξένοι επενδυτές και η μεγάλη ζήτηση στις μεγάλες πόλεις και τα νησιά κρατούν τις τιμές ψηλά, ενώ για τον μέσο Έλληνα η αγορά ακινήτων μοιάζει ολοένα και πιο δύσκολη. Το ερώτημα που παραμένει είναι αν αυτή η κατάσταση θα αλλάξει ή αν το σπίτι στην Ελλάδα θα συνεχίσει να αποτελεί πολυτέλεια.